“Çalışan deneyimi” özellikle son yıllarda iş hayatında çok önemli bir kavram haline geldi. Öyle ki, dijitalleşen çağda iş hayatının sistemleri ve araçları değişip gelişirken, insan kaynakları yönetimi ve çalışanlar açısından pek çok çalışma biçimi yıkıcı bir şekilde yenileniyor. İnsan kaynakları ve çalışanlar için kaçınılmaz olarak yeni kavramlar ortaya çıkıyor. Bunlardan birinin “çalışan deneyimi yolculuk haritası” olduğunu söyleyebiliriz. Çalışan deneyimi işe alım sürecinden çalışanın ayrılışına kadar uzun bir süreci kapsar. İçinde bulunduğumuz çağda şirketler için çalışanlarına iyi bir iş deneyimi sunmak, sürdürülebilir bir başarının temel anahtarı haline geliyor. Çalışanların katılımını artırmak, verimli ve bağlı çalışanlar oluşturmak; müşteri deneyimleri sonucunda ortaya çıkan olumlu geri bildirimlerden bazılarıdır. Şirketler artık çalışanları için detaylı bir yolculuk haritası tasarlamaktadır. Ayrıca, insan kaynakları yönetimlerine deneyim tasarımı gibi kavramları da entegre etmektedirler.
Çalışan deneyimi, iş başvurusu ve işe alım süreciyle başlayıp çalışanın işten ayrılmasına kadar aynı işyerinde devam eden süreci kapsar. Ayrıca, terfi ve yükselme gibi kıdem unsurları da çalışan deneyimine dahildir ancak bunu yalnızca bunlarla sınırlamak mümkün değildir. Çalışanın iş sorumlulukları, ücret ve hakları gibi kavramlar da çalışan deneyimini kapsar. Buna ek olarak, işyeri kültürü, çalışma arkadaşları ve yöneticiler, hatta çalışanın müşteri ilişkileri de çalışan deneyimi kategorisinde değerlendirilir.
Genel olarak çalışan deneyimi kavramına baktığımızda, insan kaynakları departmanını ilgilendiren bir yönü var gibi görünür. Ancak, çalışan deneyimini iyileştirmek yalnızca insan kaynaklarının işi değil, tüm şirketin ve liderlerin sorumluluğu olmalıdır. Çalışan deneyiminde, şirketin ve liderlerin bakış açısından ziyade çalışanların gözünden değerlendirme yapmak çok daha doğru bir yaklaşım olur. Çalışanın bakış açısından yapılan bir deneyim değerlendirmesi, şirketin ve yönetimin eksik olduğu alanları iyileştirmesine de neden olacaktır.
Şirketlerin aslında kendilerini zayıf hissettikleri bir kavram olan çalışan bağlılığını geliştirmek, onların çok daha verimli ve kârlı olmalarına önemli bir destek sağlar. Çalışan deneyiminin önemini kavrayan şirketler, çalışan deneyimi yolculuk haritaları üzerinde çalışmalarını ilerletmektedir. Şu anda bu yaklaşımı benimseyen işletmelerin sayısı hâlâ düşük olsa da yakın gelecekte hızla artması beklenmektedir. Çalışan deneyimi haritaları için, sürece yalnızca insan kaynakları düzeyinde değil, tüm şirketin ve yöneticilerin katılım sağlaması büyük önem taşır.
Bir yolculuk haritası tasarlamak için öncelikle çalışan yolculuğunun aşamalarına bakmak gerekir. Çalışan deneyimi yolculuğu, verdiğiniz iş ilanından başlar. Bunun için yayınladığınız iş ilanının net olması ve başvuruyu cazip hale getirmesi gerekir. İşe alım süreçlerinde de aynı netlik ve sadeliği korumak, nitelikli adayları kaçırmamanızı sağlayacaktır. Bu aşamada tüm başvuru sahiplerine geri bildirim vermek gereklidir ve önemlidir. Sizi değerlendirmesi için çalışan adaylarınızdan da geri bildirim isteyebilirsiniz. İşe alındıktan sonra geri bildirim istemek, bir sonraki işe alımlarınızı geliştirecek referanslar oluşturur.
İşe alım sürecinden sonra yeni çalışanınızın işine katkıda bulunun. Bunun için yöneticilerden ve çalışanlardan sık sık geri bildirim alınmalıdır. Bir sonraki aşamada, çalışanların becerilerine göre katkı talep etmek ve onların kendilerini yeni alanlarda geliştirmelerini desteklemek gerekir. Son olarak, çalışanın işten ayrılması şirketler açısından diğer aşamalarla aynı öneme sahip olmalıdır. Ayrılırken, çalışanın işten ayrılma nedenlerini kapsamlı biçimde kaydetmelisiniz. Bu sayede geleceğinizi daha doğru şekilde şekillendirebilirsiniz.
Bir yolculuk haritası tasarlamak için öncelikle çalışan yolculuğunun aşamalarına bakmak gerekir. Çalışan deneyimi yolculuğu, verdiğiniz iş ilanından başlar. Bunun için yayınladığınız iş ilanının net olması ve başvuruyu cazip hale getirmesi gerekir. İşe alım süreçlerinde de aynı netlik ve sadeliği korumak, nitelikli adayları kaçırmamanızı sağlayacaktır. Bu aşamada tüm başvuru sahiplerine geri bildirim vermek gereklidir ve önemlidir. Sizi değerlendirmesi için çalışan adaylarınızdan da geri bildirim isteyebilirsiniz. İşe alındıktan sonra geri bildirim istemek, bir sonraki işe alımlarınızı geliştirecek referanslar oluşturur.
İşe alım sürecinden sonra yeni çalışanınızın işine katkıda bulunun. Bunun için yöneticilerden ve çalışanlardan sık sık geri bildirim alınmalıdır. Bir sonraki aşamada, çalışanların becerilerine göre katkı talep etmek ve onların kendilerini yeni alanlarda geliştirmelerini desteklemek gerekir. Son olarak, çalışanın işten ayrılması şirketler açısından diğer aşamalarla aynı öneme sahip olmalıdır. Ayrılırken, çalışanın işten ayrılma nedenlerini kapsamlı biçimde kaydetmelisiniz. Bu sayede geleceğinizi daha doğru şekilde şekillendirebilirsiniz.
Bir çalışan deneyimi yolculuk haritası tasarlamak için, o deneyimi iyileştirmeye ve etkileşimi teşvik etmeye odaklanmalısınız. Öncelikle, halihazırda şirkette bulunan çalışanlarınızın deneyimini anketler ve sohbetler ile ölçmelisiniz. Çalışanlarınızın işten ayrılma ya da devamsızlık etme sebeplerini belirleyerek, şirketinizle uyum sorunlarının nedenlerini analiz edebilirsiniz.
Daha sonra, çalışan deneyimlerini iyileştirmek için hedefler belirlemelisiniz. İyileştirme yapabilmek için ölçülebilir verilere ihtiyacınız vardır. Hangi alanların iyileştirilmesi gerektiğini belirlemek, şirketinizin hedefleriyle uyum sağlamanıza yardımcı olur. Bu anlamda, oluşturacağınız metriklerin kriterleri verimlilik ve kalite gibi konulara odaklanabilir. Oluşturduğunuz metrikleri benzer kriterlere sahip diğer şirketlerle karşılaştırarak, sektörde çalışan deneyimi açısından nerede durduğunuzu belirleyebilirsiniz.
Çalışan deneyimi yolculuk haritasını tasarlarken teknolojiden yararlanmalısınız. Teknolojiden faydalanmak, sorunları daha hızlı fark etmenize ve harekete geçmenize yardımcı olacaktır. Ayrıca, çalışanlarla güçlü iletişim kurmak, onların desteklendiğini hissetmelerini sağlar. Aldığınız sonuçları sürekli olarak değerlendirip gözden geçirmek, çalışan deneyimi yolculuk haritası tasarımının sürekliliğini sağlayacaktır.